Oxuma müddəti: 4 dəqiqə
Hamiləliyin 22 həftəsi neçənci aydır?
5-ci ay (2-ci rüb)
22-ci həftədə körpənin inkişafı
Qarnınızla söhbət eləsəniz, sizə reaksiya verdiyini hiss edəcəksiniz.
22-ci həftədə körpənin inkişafı
Mənim körpəm nə boydadır? Körpəm nəyə bənzəyir?
Hamiləliyin 22-ci həftəsində körpənizin boyu başından büzdüm sümüyünə qədər 20 sm (təxminən kokos boyda), çəkisi isə təxminən 450 qramdır.
Sizin səsiniz hamiləlik dövründə körpənizin eşitdiyi ən aydın səslərdir.1 Tezliklə körpəniz məharətlə yönləndirilmiş hərəkətlərə cavab verməyə başlayacaq.1 Eyni zamanda körpəniz digər səslər, ritmlər və melodiyaları da ayırmağa başlayır.2,3 Odur ki, onunla danışmaq və istəsəniz, ona mahnı oxumaq üçün əla vaxtdır. Araşdırmalar göstərir ki, körpələr doğuşdan bir neçə saat sonra analarının səsinə üstünlük verirlər.1
İnkişaf edən digər hiss dad bilməsidir.4 Sizin qidalanmağınız körpəniz doğularkən nə yeyəcəyinə təsir edə bilər, buna görə də əlüstü qidalardan uzaq durmaq ən yaxşısıdır. C vitamini ilə zəngin təzə tərəvəzlərə üstünlük verin.
Körpəniz çox irəli gedib və artıq yetişmiş dişləri yaranıb. Adətən körpələr altı ayına qədər diş çıxarmasalar da, bu dişlər süd dişlərinin arxasında düzülür.1
Sizin körpə bu həftə
Dünya üzrə 700.000-dən çox gələcək ana və yeni valideynlərə qoşulun.
Hamiləliyin 22-ci həftəsi (ikinci rüb)
Orqanizmimdə nə baş verir?
Başqalarının müşahidə etdiyi nəzərəçarpan dəyişiklik sizin böyüyən qarnınız olacaq. Bəzi gələcək analar isə üzə çıxan çat izlərindən başqa nəsə görə bilmirlər. Hamilə qadınların 80%-i bunun təsirini hiss edir6 və siz bu “hamiləlik zolaqları” ilə fəxr etməlisiniz.
Doğuşdan sonra onlar açıq gümüşü rəngdə olurlar, amma tamamilə keçib getmirlər. “Möcüzəli vasitələr”ə pul xərcləməyə ehtiyac yoxdur. Ətirsiz nəmləndiricilər və ya bədən yağı yetərlidir; sadəcə həmin yerləri ehmalca masaj edin.
Hamiləlik hormonu proqesteron da təzyiqdə qalır. Hərfi mənada. O, hamiləlik dövründə tez-tez rastlaşılan babasil4 və ya hemorroydan cavabdehdir. Proqesteron düz bağırsağınızdakı qan damarlarının divarlarını yumşaldır və böyüyən körpə həmin qan damarlarına təzyiq göstərərkən onlar babasil şəklində şişə bilərlər.
Babasili yumşaltmaq üçün kəpəkli çörək, meyvə və tərəvəzlər də daxil olmaqla liflə zəngin qidalar yeyin, bağırsaqlarınızın işləməsi üçün isə bol miqdarda maye qəbul edin. Ağrını azaltmaq üçün buzlu suya batırılmış parçanı babasilə tərəf tutun, dərman vasitələrini isə həkiminiz və ya ginekoloqunuzla söhbətdən sonra qəbul edin.7
22-ci həftədə hamiləlik əlamətləri
Estroqen və proqesteron hormonları yüksəlməsinin birinci rübdən qalan təsirlərini hələ də hiss edə bilərsiniz. Əgər onlar sizin emosional vəziyyətinizə təsir edirsə,8 özünüzü gümrah hiss etməyiniz üçün çoxlu dincəlin və yüngül idman hərəkətləri edin.
Qarnınızın yan tərəfində ağrılar uşaqlıq boşluğunun genişlənməsi (onu yuvarlaq bağ ağrıları da adlandırırlar) səbəbindən olur. Ağrının keçməsi üçün ayaqlarınızı qaldıraraq dincəlin.9
Qıcolma adətən gecələr tutur, odur ki, onu ötüşdürmək üçün ayağa dursanız, işığı yandırmağı unutmayın. Axı ilişmək və yıxılmaq istəmirsiniz. Qol, topuq və ayaqlar üçün yüngül hərəkətlər qıcolmanın qarşısını almağa kömək edər.
Böyrü üstə yatın, qarnınıza və ağrıyan əzələlərinizə dəstək üçün yastıqlardan istifadə edin. Həmçinin dizləriniz arasında yastıqla yatmağı da sınaya bilərsiniz.10
Bu hormonlar cinayətkarlar kimidir. Hamiləlik dövründə və əmizdirərkən parasetamol qəbulu təhlükəsizdir, amma həmişə ən aşağı dozada və mümkün qədər ən qısa müddətlik.11
Bu həzm problemləri körpənizin mədənizin olduğu hissəyə doğru böyüməsi və hormonal dəyişikliklər səbəbindən baş verir.12
C vitamininə diqqət
C vitamini tək sizin deyil, körpənizin də immun sistemini gücləndirir. C vitamini hüceyrələri qoruyur və onları sağlam saxlayır, həmçinin immun və sinir sistemini dəstəkləyir. C vitamini həm də koqnitiv funksiyanı dəstəkləyən dəmirin körpənizin orqanizmi tərəfindən sorulmasına da kömək edir.13
Hamilələr üçün tövsiyə edilən gündəlik C vitamininin miqdarı 40 mq-dır. Sonuncu rübdə isə əlavə 10 mq qəbul edilməsi tövsiyə olunur.14
C VİTAMİNİNİN
ELMİ ƏSASI
Nutricia tərəfindən dəstəklənir
C vitamini birləşdirici toxumanı əmələ gətirən proteinin – kollagenin yaranmasına kömək etmək üçün lazımlıdır, bu da öz növbəsində körpənizin inkişaf edən orqanlarını dəstəkləməklə onun orqanizminin strukturuna kömək edir. Kollagen həmçinin diş, dəri, diş əti, qığırdaq, sümüklər, qan damarları və körpənizin yara sağaltma qabiliyyətini də dəstəkləyir.15
C vitamini həmçinin qeyri-hem dəmirin sorulması üçün də əhəmiyyətlidir. İki növ dəmir mövcuddur: heyvan mənşəli qidalardan alınan və bitkilərdən alınan qeyri-hem dəmir. C vitamini orqanizminizin bitki mənşəli dəmiri sormasına kömək edir,16 sizin sağlamlığınız və körpənizin inkişafına təsir edə biləcək dəmir çatışmazlığı anemiyası riskini aşağı salır.17 Bitkilərdən qeyri-hem dəmirin sorulmasının yaxşılaşması gələcəkdə körpənizin öyrənməsi və həyatının ilk altı ayında böyüməsini dəstəkləmək üçün dəmir ehtiyatının yaradılmasını dəstəkləyir.18
- Voegtline KM, et al. Near-term fetal response to maternal spoken voice. Infant Behav Dev. 2013;36(4):526–533.
- Murkoff H, Mazel S. What to Expect When You’re Expecting. 4th ed. London: Simon & Schuster Ltd, 2009. p. 262.
- NHS UK. You and your baby at 18 weeks pregnant [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/18-weeks-pregnant/ Page last reviewed: July 2018. Next review due: July 2021
- NHS UK. Start4life. Week 22 – your second trimester. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/2nd-trimester/week-22/ [Accessed December 2019]
- Babycentre. Your pregnancy at 22 weeks. [Online] Available at: https://www.babycentre.co.uk/s1001619/your-pregnancy-at-22-weeks [Accessed December 2019]
- NHS UK. Stretch marks in pregnancy. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/stretch-marks-pregnant/ Page last reviewed: 2 August 2019. Next review due: 2 August 2022.
- NHS UK. Piles in pregnancy. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/piles-haemorrhoids-pregnant/ Page last reviewed: 22 January 2018. Next review due: 22 January 2021.
- Reproductive hormone sensitivity and risk for depression across the female life cycle: A continuum of vulnerability? Claudio N. Soares and Brook Zitek. First published: J Psychiatry Neurosci. 2008 Jul; 33(4): 331–343. [Online] Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2440795/
- NHS UK. Start4life. Week 15 – your second trimester. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/2nd-trimester/week-15/ [Accessed December 2019]
- NHS UK. Start4life. Week 19 – your second trimester. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/2nd-trimester/week-19/ [Accessed December 2019]
- NHS UK. Can I take paracetamol when I’m pregnant? [Online] Available at: https://www.nhs.uk/common-health-questions/pregnancy/can-i-take-paracetamol-when-i-am-pregnant/ Page last reviewed: 1 June 2018. Next review due: 1 June 2021.
- NHS UK. Start4life. Week 25 – your second trimester. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/2nd-trimester/week-25/ [Accessed December 2019]
- NHS UK. Vitamins for children. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/vitamins-for-children/ Page last reviewed: February 2018. Next review due: February 2021
- Department of Health. Report on Health and Social Subjects 41. Dietary Reference Values for Food Energy and Nutrients for the United Kingdom. TSO: London, 1991.
- Maggini S et al. Essential Role of Vitamin C and Zinc in Child Immunity and Health. J Int Med Res 2010;38:386-414
- British Nutrition Foundation. Minerals and trace elements. [Online] Available at: https://www.nutrition.org.uk [Accessed December 2019]
- NHS UK. Iron deficiency anaemia. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/conditions/iron-deficiency-anaemia/ Page last reviewed: January 2018. Next review due: January 2021
- European Union. Commission Regulation (EU) No 432/2012 of 16 May 2012 establishing a list of permitted health claims made on foods, other than those referring to the reduction of disease risk and to children’s development and health. OJ L 136 2012;1-40.
Son baxış: 13 yanvar 2020
Körpənizin gələcək sağlamlığı buradan başlayır
NutriciaClub olaraq inanırıq ki, təcrübələr dayanıqlığın yaranmasına kömək edir; istər hamiləlik, istərsə də doğuşdan sonrakı dövrdə körpənizin qarşılaşdığı hər yeni şey onun gələcək inkişafını formalaşdıra bilər. Elmi səriştəmiz sayəsində sizin və körpənizin gələcəyə qucaq açmasına kömək edə bilərik.
