Homiladorlikning 34-haftasi

Homiladorlikning 34-haftasida sizning o‘sayotgan farzandingiz taxminan 2 kg vaznga ega bo‘ladi, bo‘yi esa 31 sm atrofida bo‘ladi. Ushbu qo‘shilgan vaznning bir qismi, o‘sishda davom etayotgan va mustahkamlanayotgan suyaklarga to‘g‘ri keladi. Biroq, bu farzandingizning boshidagi suyaklarga tegishli emas: ular butun homiladorligingiz paytida yumshoq va bitmaganligicha qoladi, bu farzandingiz tug‘ruq paytida boshdan kechiradigan bosimga dosh bera olish va xavfsiz moslashish uchun muhim².

Farzandingizning tanasidagi ko‘plab tizimlar homiladorlikning 34-haftasiga kelib, allaqachon ishlayotgan bo‘ladi, ammo uning immun tizimi hali ham rivojlanib bormoqda² va bu jarayon tug‘ilganidan keyin ham davom etadi. Tanangiz ko‘krak sutingiz orqali farzandingizga antitanachalarni o‘tkazib, uning immunitetini mustahkamlashga yordam beradi².

Agar qorningizni ichkaridan ko‘ra olganingizda edi, farzandingizning tirnoqlari barmoqlarining uchigacha o‘sganini ko‘rardingiz. Agar siz o‘g‘il farzand kutayotgan bo‘lsangiz, uning moyaklari ushbu bosqichda allaqachon ko‘rinib turishi mumkin, garchi ba’zi bolalar tushirilmagan moyaklar bilan tug‘ilishadi. Bu odatda bola hayotining birinchi yilida o‘zgaradi³.

Tug‘ruq sanasi yaqinlashishi bilan, sumkangizni tug‘ruqxonaga yig‘ish vaqti keldi. Qaysi yeguliklarni ko‘proq yoqtirishingizni oldindan o‘ylab ko‘rish, tug‘ish vaqti kelganida yaxshi tayyorgarlik ko‘rishingizga yordam beradi. Faqat 5% bolalar o‘z vaqtida tug‘ilishadi, shuning uchun esda tutish kerakki, taxminiy tug‘ruq sanasi — siz uchun yaxshi ko‘rsatma, ammo hali aniq degani emas¹.

Farzandingiz tug‘ilgandan so‘ng, tanangiz ko‘krak suti orqali uni zarur bo‘lgan barcha oziqlanish bilan ta’minlashda davom etadi. Xuddi homiladorlik paytida bo‘lgani kabi, tanangiz chaqaloqning ehtiyojlarini birinchi o‘ringa qo‘yadi, shuning uchun ikkalangizni ham qo‘llab-quvvatlash uchun rasioningizda ozuqa moddalari va kaloriyalarning to‘g‘ri muvozanati bo‘lishi muhimdir.

«Homiladorlikning butun davri mobaynida siz rioya qilgan sog‘lom ovqatlanish odatlari, ko‘krak bilan emizishni boshlaganingizda ham xuddi shunday ahamiyatga ega bo‘ladi».

Homiladorlik paytida muhim deb hisoblanadigan ayrim oziq moddalar, shuningdek, farzandingiz hayotining birinchi bir necha oylarida uning  rivojlanishi uchun ham xuddi shunday muhimdir, bular shu jumladan:

• D vitamini— bu farzandingiz tanasida suyaklarning sog‘lom rivojlanishini qo‘llab-quvvatlaydi⁴. Homiladorlikdan keyin ham, har kuni tavsiya etilgan 10 mkg miqdorida iste’mol qilishni ta’minlash uchun D vitamini qo‘shimchalarini qabul qilishni davom eting.
• PTYoKlar, ayniqsa DGK, farzandingizning miyasi va ko‘zlari rivojlanishiga yordam beradi⁵. Siz har hafta taomnomangizga 2 martagacha yog‘li baliqni qo‘shish orqali, qo‘shimcha DGK olishingiz mumkin.
• Temir moddasi — bu homiladorlik paytida ham, farzandingiz tug‘ilganidan keyin ham, uning kognitiv rivojlanishini qo‘llab-quvvatlaydi⁶. Temir qizil qon hujayralarining asosiy tarkibiy qismidir va kislorodni tana bo‘ylab tashish uchun juda muhim sanaladi. Temir moddasiga boy oziq-ovqatlarga go‘sht, yog‘li baliq, bargli sabzavotlar, yashil sabzavotlar va loviya kiradi.

Shuningdek, ko‘krak suti bilan bolani oziqlantirish davrida suyuqlik iste’mol qilishga alohida e’tibor berilishi kerak. Organizmga ko‘krak sutini ishlab chiqarish uchun katta miqdordagi suv zahirasi bo‘lishini  talab qiladi va emizikli ayollarga kuniga 2 litrni⁸ tashkil etadigan kundalik me’yordan  700 ml ko‘proq suyuqlik ichish tavsiya etiladi8. Bu kuniga 10-11 stakan suv deganidir. Shunga qaramay, choy, kofe, sut, mevali sharbat, sho‘rvalar va kokteyllar ham suyuqlikka kiritilishini  unutmang.

Homiladorlikning so‘nggi haftalarida sizga ko‘p suyuqlik kerak bo‘ladi, shuning uchun agar siz yetarli miqdorda suv ichmasligingizni his qilsangiz, uning iste’molni ko‘paytirish va tanangizdagi suyuqlik muvozanatini kuzatib borish uchun, hozir sog‘lom odatlarni o‘rnatish uchun yaxshi vaqt.