Homiladorlik davrini rejalashtirishdagi ratsion

Homiladorlikni rejalashtirish bosqichida siz va turmush oʻrtogʻingiz birinchi navbatda sogʻlom dietaga amal qilishingiz juda muhim. Toʻgʻri ovqatlanish, spirtli ichimliklardan voz kechish va boʻyingizga nisbatan ortiqcha vazndan voz kechish homiladorlikni rejalashtirishda imkoniyatlarni oshiradi va homiladorlik vaqtida kichkintoyingizning yaxshi rivojlanishi uchun sharoit yaratadi.

Homiladorlikni rejalashtirayotganda, siz oʻz dietangizga alohida eʼtibor qaratishingiz kerak. Agar sizda homiladorlikdan oldin ozuqa moddalari zaxirasi kam boʻlsa, sizda homiladorlik vaqtida bolaning rivojlanishi va oʻsishini qoʻllab-quvvatlash uchun vitaminlar zaxirasi kam boʻladi, vitaminlar va minerallarning yetishmasligi esa, sizning sogʻligʻingizga va farovonligingizga taʼsir koʻrsatishi mumkin.

Sizning vazningiz xuddi dietangiz kabi muhim ahamiyatga ega boʻlishi mumkin. Homiladorlikkacha sogʻlom vaznni saqlash boʻlajak farzandingizning kelgusidagi salomatligini va rivojlanishini himoya qilishi mumkin. Tana vazningiz indeksi (TVI) 20 dan 25 gacha boʻlishi, bolani kam tana vazni bilan tugʻilish xavfini kamaytirishi, shuningdek homiladorlik vaqtidagi yuqori qon bosimi va diabet kabi asoratlarni kamaytirishga yordam berishi mumkin.

Oʻz TVI koʻrsatkichingizni hisoblash va uning homiladorlik uchun xavflilik darajasini aniqlash uchun TVI kalkulyatoridanfoydalaning.

Sizning vazningiz fertilligingizga ham taʼsir koʻrsatishi mumkin. Agar sizning vazningiz meʼyoridan kam boʻlsa (TVI 20 dan kam boʻlsa), homilador boʻlish imkoniyati kamayadi.

Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, tana vazni oʻrtacha koʻrsatkichdan ancha past boʻlgan ayollarda homilador boʻlish ehtimoli oʻrtacha boʻladi, shuning uchun agar siz shu toifaga kirsangiz, unda tashvishlanmang. Kun davomida ozuqa moddalarini oʻz ichiga olgan mahsulotlarni oʻz ratsioningizga qoʻshish va ularning ulushini oshirish bilan, koʻproq kaloriya toʻplashga harakat qiling.

Agar sizning TVI koʻrsatkichingiz 25 dan yuqori boʻlsa, bu sizning ovulyatsiya siklingizga taʼsir qilishi va bepushtlik xavfini keltirib chiqarishi mumkin. Baʼzi ayollar homiladorlikni rejalashtirish paytida vazn tashlashni afzal koʻrishadi, chunki homiladorlik paytida dieta qilish tavsiya etilmaydi.

Koʻpchilik ortiqcha vaznga ega onalar tabiiy yoʻl bilan homilador boʻlishlari mumkin boʻlsa-da, ovulyatsiya kuzatilmagan ayollar bilan oʻtkazilgan tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, vaznni kamaytirish va jismoniy faollikning oddiy dasturi ovulyatsiyaga, homiladorlikni rejalashtirishga va homiladorlikning muvaffaqiyatli oʻtishiga yordam beradi. Homiladorlik paytidagi ortiqcha vazn shuningdek, kesarcha kesish koʻrsatkichlarining yuqori boʻlishi va tugʻruqdan keyin ona suti bilan emizish koʻrsatkichlarini ancha kam boʻlishi kabi baʼzi asoratlar xavfini oshirishi mumkin.

Garchi bu yoʻnalish hali toʻliq oʻrganilmagan boʻlsa-da, bir qancha omillar bilan birga dieta ham erkaklarning fertilligiga taʼsir koʻrsatadi deb hisoblanadi. Shu sababli, boʻlajak otalarga ham oʻz ratsioniga eʼtibor qaratish tavsiya etiladi. Otalarga ham shuningdek, oʻz vaznini nazorat qilish tavsiya etiladi, chunki ota-onasi ortiqcha vaznga ega boʻlgan bolalarda semirishning rivojlanishiga moyillik boʻladi.

Urugʻ suyuqligini ishlab chiqarilishida sink (goʻsht, molyuskalar va sutda mavjud), selen (Braziliya yongʻogʻi, baliq va goʻsht tarkibida boʻladi) va C vitamini (apelsin, qizil/yashil qalampir va kartoshka) katta rol oʻynaydi.

Kerakli miqdorda toʻgʻri ovqatlanishni taʼminlash sizga muvozanatlashgan dietaga erishishga va homilador boʻlish imkoniyatini oshirishga yordam beradi. Buning uchun sizga kundalik ratsioningizda quyidagi mahsulotlarning boʻlishini taʼminlashingiz tavsiya etiladi:

* Non, guruch, kartoshka va boshqa kraxmalli mahsulotlar. Bular ratsioningizning asosiy qismini tashkil etishi kerak, shuningdek tarkibida sellyuloza saqlovchi butun donli non mahsulotlarini isteʼmol qiling. Ular organizmingizni kalsiy, temir va B guruhidagi vitaminlar bilan taʼminlaydi.

* Meva va sabzavotlar. Yangi, muzlatilgan yoki konservalangan (tuzlangan mahsulotlarni isteʼmol qilmang). Kuniga 5 porsiyadan (har bir porsiyasi 80 g) isteʼmol qilish tavsiya etiladi. Xilma-xillik ozuqa moddalarining keng spektorini taʼminlashga imkon beradi.

• Sut va sut mahsulotlari. 2-3 porsiya sut, yogurt yoki pishloq kalsiy uchun yaxshi manba boʻla oladi. Yogʻli ovqatlarni kamroq isteʼmol qiling va pasterizatsiya qilinmagan sut va pishloqni isteʼmol qilmang.pasterizatsiya qilinmagan sut va pishloqni isteʼmol qilmang.
• Goʻsht, baliq, tuxum, loviya va yongʻoq. Kuniga 2 marta yeyishga harakat qiling. Shuningdek haftasiga 2 marta baliq isteʼmol qilish zarur (bir martasiga yogʻli baliq).  Baliq isteʼmol qilish sizning va kichkintoyingizning rivojlanishi uchun foydali, biroq baʼzi turdagi baliqlarda toksinlar miqdori yuqori boʻlganligi sababli ularni homiladorlik vaqtida isteʼmol qilmaslik kerak.

• Suyuqliklar. Suvsizlanishning oldini olish uchun kuniga 1,5 dan 2 litrgacha (yoki 200 ml li 6-8 stakan) suv, sut, shoʻrva, oshqovoq yoki meva sharbatini isteʼmol qiling. Mashqlardan keyin yoki issiq ob-havoda undan ham koʻproq ichish kerak. Homiladorlik paytida asoratlar yuzaga kelishining oldini olish uchun kuniga 200 mg dan ortiq kofein isteʼmol qilmaslik tavsiya etiladi.
• Yogʻ va shakar. Baliq yogʻi, yongʻoq va urugʻlar, avokado va zaytun moyi kabi toʻyinmagan yogʻlar xolesterin darajasini kamaytirishga va muhim yogʻ kislotalarini taʼminlashga yordam berishi mumkin. Toʻyingan yogʻlarning kundalik isteʼmoli juda kam boʻlishi kerak – ayollar uchun kuniga koʻpi bilan 20 g va erkaklar uchun esa 30 g. Shakar esa ayollar uchun kundalik ratsionning 10% dan ortigʻini tashkil etmasligi – kuniga taxminan 50 g yoki oʻn choy qoshiq boʻlishi kerak.

Foliy kislotasi va D vitamini homiladorlikni rejalashtirishda dietaning muhim qismi hisoblanadi va yuqorida sanab oʻtilgan mahsulotlarni oʻz ichiga olgan ratsionni toʻldiradi. Ushbu prenatal qoʻshimchalar prenatal qoʻshimchalar haqida batafsil maʼlumot oling.

Oxirgi marta yangilangan sana: 2016-yil 4-iyul