Oxuma müddəti: 10 dəqiqə
Bağırsaqda immun hüceyrələrinin 70-80%-i yerləşir.1
Körpənizin bağırsağını bəsləmək onun gələcək sağlamlığı üçün edə biləcəyiniz ən yaxşı işlərdən biridir. Bu, qidalardan maksimum dərəcədə faydalanmasına kömək etməkdən başqa, gələcəkdə infeksiyalarla mübarizə qabiliyyətindən tutmuş əqli sağlamlığına qədər bir çox amilə təsir edə bilər. Təəccüblü deyil ki, ona bəzən ”ikinci beyin” də deyilir.
Qarnın qrafiki
Mayalanma anından körpənizin ikinci doğum gününə qədər düz 1000 gündür. Həm də sağlam bağırsaq mikrobiotası qurmaq üçün kritik bir zamandır. Gəlin, bunun necə olduğunu araşdıraq.
1-ci gün
Hamiləlik
20-ci həftəyə qədər körpənizin bağırsağı tamamilə formalaşır.2 Bakteriyalarınızı ana bətnindəki körpənizə ötürüb-ötürməməyiniz çox müzakirə olunur. Bəzi dəlillər onun amniotik mayedən keçə biləcəyini fikrini irəli sürsə də3, bətnin steril olduğuna (bakteriyanın olmadığına) və bu səbəbdən də bakteriyaların doğuşa qədər keçmədiyinə inanılır. Bakteriyalarınızı körpənizlə hansı yollarla bölüşməyinizdən asılı olmayaraq, körpənizə keçməyə hazır olan öz bağırsaq mikrobiotanızı bəsləməyiniz vacibdir. Bunun üçün ən vacib yollardan biri müxtəlif və sağlam hamiləlik qidalarını yeməkdir.4.
(Körpəniz dünyaya gəldikdən sonra onun həzm sistemini dəstəkləməyin ən yaxşı yolu ana südü ilə qidalanmasıdır. Körpəniz gəlməmişdən əvvəl yaxşı başlanğıc üçün özünüzə kömək etmək məqsədilə əmizdirmə təlimatımızı oxuyun.)
280-ci gün
Doğuş
Vaginal doğuş zamanı körpənizin bədəni doğum kanalınızdan keçərkən bir sıra faydalı bakteriyaların təsirinə məruz qalır.
Yeni doğulmuş körpə
Körpənizin immun sistemi hələ formalaşmayıb və indi məruz qaldığı bütün yoluxucu maddələrlə necə mübarizə aparmağı tez öyrənməlidir. Onun bağırsağı intensiv böyümə və inkişaf dövründən keçir.5 Faktiki olaraq, onun bağırsağında bağırsaq mikrobiotası kimi tanınan tamamilə yeni bir ekosistem yaranmışdır. O, barmaq izləri qədər unikaldır və digər mikroorqanizmlərlə birlikdə 1000-dən çox müxtəlif növ bakteriyadan ibarətdir.6 Bu bakteriyalar körpənizin immun sistemini gücləndirərək onun ümumi sağlamlığını dəstəkləyir.7
283-cü gün
Ana südü
Ana südü xüsusi olaraq körpəniz üçün hazırlanmışdırəmələ gəlir və onun bağırsağının inkişafına kömək edir. Ana südü bağırsağın inkişafında çox vacib olan elementlər də daxil olmaqla bir çox komponentdən ibarətdir. Məsələn, bağırsaqdakı bakteriyaları qidalandıran ana südü oliqosaxaridləri (HMO-lar).8 Bağırsağın inkişafına kömək edən digər amillər arasında laktoza, nükleotidlər və yağ turşuları var.9 Ana südü eyni zamanda bütöv zülallar və kiçik parçalara ayrılmış az miqdarda zülallardan ibarətdir. Bu parçalanmış zülallar peptidlər adlanır.9
Yedikləriniz və içdikləriniz ana südünüzə də təsir edə bilər, buna görə də körpənizə ana südü verərkən müxtəlif, sağlam və balanslı qidalanma yalnız sizi deyil, körpənizi də sağlam saxlayacaq. Ana südü ilə qidalanmanın faydaları barədə daha çox məlumat əldə edin. Əgər çətinlik çəkirsinizsə, ana südü ilə qidalanma barədə təlimatımızı oxuyun.
Körpəniz böyüdükcə bağırsağındakı bakteriyaların sayı və çeşidi də artır.
462-ci gün
Ana südündən ayırma
6 aydan etibarən qatı qidalarla tanış etmək, müxtəlif və balanslı pəhriz üzərində işləmək körpənizin bağırsaq mikrobiotasını artırmaq və şaxələndirmək,10 immun sistemini dəstəkləmək və ömrü boyu infeksiya və xəstəliklərlə mübarizədə ona kömək etmək üçün bir fürsətdir.
1000-ci gün və sonra
Uşaq
Təxminən 3 yaşına çatdıqda, körpənizin bağırsaq mikrobiotası tam inkişaf etmiş olur,11 halbuki müvəqqəti dəyişə bilər.12 İrəlilədikcə balanslı və çeşidli qidalanma gələcəkdə də onun bağırsaq sağlamlığını qorumağa davam edəcək. Bir çox qidalar (soğan, banan, pomidor və liflərlə zəngin digər qidalar) təbii olaraq prebiotikləri ehtiva edir, bu da sağlam bağırsağın qorunmasına kömək edir.13
1000-ci gün və sonra
Uşağınız böyüdükcə bağırsaq mikrobiotası pəhriz, stres və ya antibiotik kursu qəbul etmək kimi bir çox səbəbdən dəyişilə bilər. Sağlam bağırsağın qorunmasının ən yaxşı yolu çeşidli və sağlam pəhrizlə qidalanmaq, bol yuxu almaq və stresdən qaçmaqdır.14
- Furness JB et al. Am J Physiol, 1999;277(5,Pt1):G922-8.
- Lebenthal E., Lee P. and Heitlinger, L. J Pediatr 1983; 102(1):1-9.
- Collado, M. et al. Sci Rep, 2016;6(1).
- Lozupone CA, et al. Nature,2012;489(7415):220-230.
- Xu, R. Reprod Fertil Dev, 1996;8(1):35.
- Lee KN, Lee OY. World J Gastroenterol 2014;20:886-8897
- Wopereis H. et al., Pediatr Allergy Immunol 2014;25:428-438
- Ayechu-Muruzabal, V et al. Front Pediatr, 2018;6:239
- Ballard O. and Morrow A. Pediatr Clin North Am. 2013;60(1):49-74)
- Scholtens P et al. Ann Rev Food Sci Technol. 2012;3:425–427.
- Koenig, J., et al. Pro Natl Acad Sci U.S.A, 2010;108(Suppl 1):4578-4585.
- Voreades N, Kozil A, Weir TL. Front Microbiol. 2014;5:494.
- Sousa V, Santos E, Sgarbieri V. Food Nutr Sci. 2011;2(2):133-144.
- Karl J, et al. Front Microbiol. 2018;9.
Son baxış: 13 avqust 2019
Digər məqalələr:
Körpənizin gələcək sağlamlığı buradan başlayır
NutriciaClub olaraq inanırıq ki, təcrübələr dayanıqlığın yaranmasına kömək edir; istər hamiləlik, istərsə də doğuşdan sonrakı dövrdə körpənizin qarşılaşdığı hər yeni şey onun gələcək inkişafını formalaşdıra bilər. Elmi səriştəmiz sayəsində sizin və körpənizin gələcəyə qucaq açmasına kömək edə bilərik.
